Πώς μπορούμε να μεγαλώσουμε χαρούμενα παιδιά;

Μέσα σε μια από τις δυσκολότερες περιόδους, το μυαλό μου είναι συνεχώς στα παιδιά. Τα δικά μου και τα παιδιά όλων μας. Τι δρόμους τους ανοίγουμε με τις επιλογές μας αλλά και πώς τα επηρεάζει όλο αυτό που ζούμε. Πριν από τρία χρόνια, με την εξαιρετική ψυχολόγο, τραυματοθεραπεύτρια  Άννα Μαρία Κυριακοπούλου είχαμε κάνει μια κουβέντα για τα παιδιά και την οικονομική κρίση. Δυστυχώς, σήμερα, όλα αυτά είναι ακόμη πιο επίκαιρα. Και οι συμβουλές της νομίζω είναι πάντα χρήσιμες για να μεγαλώσουμε χαρούμενα παιδιά.

Σε φιλώ,

Ελένη

Ένα χαμόγελό τους φωτίζει τον κόσμο μας και η ψυχή μας αγαλλιάζει όταν βλέπουμε τα παιδιά μας χαρούμενα. Είναι όμως τόσο εύκολο να μεγαλώσουμε χαρούμενα παιδιά; Και τί γίνεται σήμερα, με τις δεδομένες κοινωνικές συνθήκες που όλοι βιώνουμε, πώς μπορεί όλα όσα ζούμε γύρω μας να επηρεάζουν την ψυχική διάθεση των παιδιών μας;

 

Η κρίση πλήττει την αισιοδοξία

“Η γενική κρίση (οικονομική, αλλαγών, νοοτροπίας) που βιώνουμε ως κοινωνία,  είναι εύκολο να μεταφερθεί, έστω και ασυναίσθητα, είτε από το οικογενειακό περιβάλλον είτε από το φιλικό είτε ακόμη και από το σχολείο, στα παιδιά” επισημαίνει η ψυχολόγος Άννα Μαρία Κυριακοπούλου. “Για να μην γίνουν η χαρά και η αισιοδοξία θύματα της κρίσης, απαιτείται εγρήγορση από εμάς τις μαμάδες –και τους μπαμπάδες φυσικά- ώστε να προφυλαχθούν τα παιδιά από τον αρνητισμό και την απαισιοδοξία που κυριαρχεί”.

Η συνταγή της χαράς

Τι χρειάζεται, λοιπόν, πέρα από τις… ασκήσεις θετικής σκέψης, για να μεγαλώνουμε χαρούμενα και ευτυχισμένα παιδιά; Υπάρχει συνταγή για την ευτυχία; “Συνταγή, όχι, μπορούμε όμως να έχουμε υπόψη μας ορισμένους παράγοντες που πράγματι επηρεάζουν την ψυχική διάθεση των παιδιών μας και με ποιους τρόπους μπορούμε να συμβάλουμε”, απαντά η Άννα Μαρία Κυριακοπούλου.

• Δημιουργούμε ένα ασφαλές περιβάλλον

Ο καλύτερος τρόπος για να καλλιεργήσουμε τη χαρά και την ευτυχία στο παιδί μας είναι να το βοηθήσουμε να νιώθει κοντά μας: παίζουμε μαζί του, πηγαίνουμε βόλτες, μιλάμε, βρίσκουμε έστω και λίγο χρόνο κάθε μέρα για να κάνουμε κάτι ευχάριστο μαζί. Ένας επίσης τρόπος να καλλιεργηθεί το αίσθημα ασφάλειας είναι να προσφέρουμε στο παιδί την ευκαιρία να αναπτύξει περισσότερους προσωπικούς και κοινωνικούς δεσμούς, όπως με την ευρύτερη οικογένεια, γείτονες και καταστηματάρχες της περιοχής μας, άλλα παιδιά στο πάρκο ή το σχολείο.

• Ενισχύουμε την αυτοπεποίθηση του παιδιού

Όταν ένα παιδί –ή ενήλικος- διαθέτει αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση συνήθως είναι χαρούμενο και συναισθηματικά ισορροπημένο. Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης είναι κάτι που οι περισσότεροι γονείς εφαρμόζουμε ασυναίσθητα, γι’ αυτό και …ζητωκραυγάζουμε όταν το παιδί μας πετύχει τη μπάλα ή επιδεικνύουμε τις πρώτες του μουτζούρες σαν πίνακες του Πικάσο. Αυτό που χρειάζεται να προσέξουμε είναι η υπερβολική επιβράβευση καθώς το παιδί μπορεί ασυναίσθητα να νιώθει πως έχουμε μεγάλες προσδοκίες για τις επιδόσεις του και πως πρέπει να παλέψει για να κρατήσει ψηλά τον πήχη και να μας ικανοποιεί. Ο ασφαλής δρόμος για να είναι θετική η επιβράβευση είναι να επικεντρωνόμαστε κάθε φορά στην προσπάθεια και όχι απαραίτητα στο αποτέλεσμα καθώς και να επαινούμε το παιδί μας για πράγματα που μπορεί να ελέγχει όπως π.χ. που προσπαθεί να μάθει ποδήλατο και όχι επειδή είναι όμορφο σαν πριγκιπόπουλο.

• “Επιτρέπουμε” την αποτυχία

Αυτός είναι ένας διαφορετικός τρόπος για να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση του παιδιού μας. Στηρίζοντάς το να πειραματιστεί, να προσπαθήσει, να δοκιμάσει, διδάσκοντάς του να αποδέχεται την πιθανή αποτυχία, το βοηθάμε να αποκτήσει και να καλλιεργήσει καινούργιες ικανότητες. Η πρόκληση για εμάς κάθε φορά που το μικρό μας προσπαθεί κάτι καινούργιο είναι να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να αφήσουμε το παιδί μας να κάνει μόνο του, ό,τι μπορεί ανάλογα με την ηλικία του και τη φάση της ανάπτυξης στην οποία βρίσκεται. Το παιδί μας θα αισθανθεί τη χαρά της κατάκτησης και της επιτυχίας μόνο αν του επιτρέψουμε να προσπαθήσει, να παλέψει, να εξασκηθεί ξανά και ξανά, να αποτύχει πρώτα. Και θα είναι μεγάλη η χαρά που θα ζωγραφιστεί στο προσωπάκι του την πρώτη φορά που, μόνο του, θα καταφέρει το στόχο του!

“Στην προσπάθεια να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα και υγιή παιδιά, είναι σημαντικό οι γονείς να συνειδητοποιήσουμε πρώτα τη δική μας ψυχολογική κατάσταση και να κατανοήσουμε ότι τα παιδιά μας απορροφούν σαν σφουγγάρια την ένταση, το θυμό και τα αρνητικά συναισθήματα όπως τη διαρκή αίσθηση ότι “κάτι κακό θα συμβεί, που μας διακατέχουν και βιώνουν μέσα στο σπίτι”, τονίζει η Άννα Μαρία Κυριακοπούλου. “Τα παιδιά δεν έχουν τρόπο να διαχειριστούν αυτά τα συναισθήματα και μπορεί να αντιδράσουν με διάφορους τρόπους ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία τους, για παράδειγμα να αποσυρθούν στον εαυτό τους ή να δείχνουν επιθετικότητα, προβλήματα συγκέντρωσης στο σχολείο ή στη μελέτη, επιθετικότητα, θυμός και άγχος στο σχολείο”.