Μαζί με μερικές ακόμη, οι συγκεκριμένες λέξεις ακούστηκαν πολύ γύρω μου αυτό το καλοκαίρι. Και ως φυσικό επακόλουθο και η ερώτηση, “και τι διαφορά έχουν;”. Απάντηση δεν ξέρω αν θα βρούμε και όποιος/α γνωρίζει ας βοηθήσει να ξεδιαλύνουμε αυτό το μέγα μυστήριο των αποσταγμάτων.
Από μια σύντομη έρευνα, τις πιο ενδιαφέρουσες ίσως πληροφορίες τις έκλεψα από το www.creteplus.gr και σου τις παραθέτω:
Το γράμμα του νόμου: Το 1989 ψηφίστηκε ο με αρ. 1576/89 κανονισμός της ΕΟΚ για τα οινοπνευματώδη ποτά στον οποίο οι Τούρκοι κατοχύρωσαν το όνομα «raki» και οι Έλληνες τα ονόματα τσίπουρο Τυρνάβου, τσίπουρο Μακεδονίας, τσίπουρο Θεσσαλίας και τσικουδιά Κρήτης. Συνεπώς από το 1989 η ρακή στην Ελλάδα λέγεται πια επίσημα τσικουδιά, αν και η ονομασία ρακή είναι ελληνική λέξη.
Ρακή ή τσικουδιά
Η ρακή ή τσικουδιά ονομάζεται ρακή, επειδή είναι απόσταγμα που παράγεται από στέμφυλα ή κρητικά στράφυλα από ρώγες ή αρχαία ελληνικά ραξ ή ιωνικά ρωξ – ρώγες σταφυλιών, από το ραξ > ρακή, πρβ και λατινικά racemus (ιταλικά racimolo ) = o βότρυς σταφυλής, το τσαμπί, Racemite Bacchus = ο βοτρυοφόρος Βάκχος (= ο Διόνυσος) κ.α. Η ρακή λέγεται και τσικουδιά, επειδή τα στέμφυλα στην Κρήτη λέγονται και τσίκουδα. Η λέξη τσίκουδα, ενικός τσίκουδο, είναι παραλλαγή της λέξης κόκκοι ή κούκουδα ή κουκούτσια κ.α. Σε άλλα μέρη της Ελλάδος τα στέμφυλα ονομάζονται και τσίπουρα οπότε εκεί η ρακή λέγεται και τσίπουρο. Οι λέξεις τσαμπί > τσάμπουρα > τσίπουρο… και κόκκος > κουκούτσια > τσικ-ουδα … = ηχοποιητικές. Η κρητική τσικουδιά ή ρακή (με η, η ρακή) είναι διαφορετικό ποτό από το τούρκικο ρακί (με ι, το ρακί), αφού αυτό είναι όπως το ούζο, δηλ. έχει γλυκάνισο και διπλή απόσταξη, ενώ η τσικουδιά όχι.
Ο δεκάλογος της τσικουδιάς (όλα τα λεφτά!)
Επειδή η αλόγιστη κατανάλωση τσικουδιάς δημιουργεί μέθη, η οποία καμιά φορά φέρνει άσχημες καταστάσεις, υπάρχει και ο δεκάλογος, ο οποίος λέει τα εξής, που πρέπει να έχουμε υπόψη: Η πρώτη τσικουδιά φέρνει όρεξη, η δεύτερη υγεία. Η τρίτη φέρνει τη χαρά, η τέταρτη ευτυχία. Η πέμπτη φέρνει έξαψη, η έκτη φλυαρία. Η έβδομη φέρνει συμπλοκή ή εμετό, η όγδοη αστυνομία. Η ένατη φέρνει το δικαστή κι η δέκατη κηδεία.
Η ρακή/τσικουδιά και το τσίπουρο συχνά διαφέρουν στον αριθμό των αποστάξεων. Μονή στην πρώτη περίπτωση, διπλή στη δεύτερη.
Και το τσίπουρο; (πες μου καλή μου Wikipedia….)
Το τσίπουρο παρασκευάζεται με την απόσταξη στέμφυλων (ή στράφυλα ή τσίπουρα) δηλαδή από τα ράκη (υπολείμματα) των σταφυλιών που μένουν μετά το πάτημα και την εξαγωγή του μούστου για την παραγωγή κρασιού. Επίσης είναι δυνατή η απόσταξη ολόκληρων των σταφυλιών, οπότε σε αυτήν την περίπτωση η απόδοση είναι μεγαλύτερη, ή και έτοιμου κρασιού. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο λευκά όσο και κόκκινα σταφύλια. Κατά την απόσταξη προστίθενται κάποιες φορές στον αποστακτήρα, εκτός από τα στέμφυλα, διάφορες αρωματικές ουσίες, όπως γλυκάνισος ή μάραθος – ξέρεις ότι τσίπουρο περιέχει γλυκάνισο όταν ασπρίζει όταν του προσθέτεις νερό ή πάγο.
Κι επειδή άνθρωπος είμαι και λύγισα, βαρέθηκα να ψάχνω διαφορές και λέω να χτυπήσω ένα τσιπουράκι/τσικουδιά/ρακή. Στην υγειά μας.
Σε φιλώ,
Ελένη
Όπως και να λέγεται, σε συνδυασμό με καρπούζι κατεβαίνουν μπόλικα σφηνάκια, χωρίς να το πάρεις είδηση!
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
Τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, δεν το αλλάζω με τίποτα! 🙂
Όσον αφορά τη ρακή, ναι, κι εγώ φέτος από Κρητικό πληροφορήθηκα πως αν και ελληνική λέξη «πρόλαβαν» να την κατοχυρώσουν οι Τούρκοι! Δεν ξέρω αν το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουν οι Τούρκοι που έτρεξαν να κατοχυρώσουν μια ελληνική λέξη ή εμείς που κλασσικά σε θέματα που μας αφορούν φτάνουμε τελευταίοι και καταϊδρωμένοι; Το ίδιο δεν έγινε εξάλλου και με τον Καραγκιόζη; Άσε ας μην το πιάσουμε αυτό το θέμα καλύτερα! Πάω να πιω ένα σφηνάκι τσίπουρο Τυρνάβου να χαλαρώσω (όχι, τ’ ότι είναι μόλις 11 το πρωί δεν παίζει κανένα ρόλο!)
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
Τι ρόλο να παίζει; Εγώ θυμάμαι που φτάναμε σε σπίτια φίλων χαράματα στην Κρήτη και οι γονείς τους μας έβαζαν μια τσικουδιά για το καλωσήρθατε!
Στην υγειά μας Φανούλα!
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
Η ζωή για τους Κρητικούς είναι, τέλος! 😉 Γεια μας Ελένη!
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
Στην Κρήτη, αδερφές μου, στην Κρήτη…
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
α χαχαχαχα….. μπράβο, βρε Ελένη μου!
Και για την πληροφόρηση αλλά και για το γέλιο που μας προκάλεσες με τον τρόπο
που τα παρουσίασες και τις εικόνες που συμπεριέλαβες!
Φιλιά, mama-Irini
http://www.mamadoistories.gr
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
Γεια μας, Μαμά Ειρήνη!!!
Μου αρέσει!Μου αρέσει!